Als je nog niet geboren bent heb je al reflexen. Deze heb je onder andere nodig om geboren te worden en om te kunnen (over)leven. In de loop van je ontwikkeling worden deze reflexen geïntegreerd in je ontwikkeling. Hoe beter de reflexen geïntegreerd zijn, hoe doelgerichter we ons kunnen gedragen en bewegen. Als er nog actieve reflexen aanwezig zijn (“aan staan”) kunnen we niet doelgericht en doeltreffend onze taken volbrengen en volhouden. Het kost ook veel energie om de taken uit te voeren. Vergelijk het met een computer die draait op een oud programma: de computer is traag en veel taken kunnen niet goed uitgevoerd worden.
Bij veel kinderen maar ook volwassenen staan nog reflexen “aan”. Wij hebben het niet in de gaten omdat wij ook niet beter weten dat ons lichaam het zo doet.
Waarom is het integreren van de reflexen belangrijk?
Om dit goed te kunnen begrijpen is een bepaalde kennis van het brein, de hersenen, nodig.
Ik zal het zo eenvoudig mogelijk proberen te vertellen:
Voorwaarden voor efficiënt functioneren van de hogere hersenfuncties, is dat de lagere hersenfuncties (die onder andere houding, evenwicht en bepaalde motorische vaardigheden besturen) een automatisme zijn geworden en ook bewust aangestuurd kunnen worden.
Als dit niet zo is, moeten de grote hersenen voortdurend bijsturen. Hierdoor worden hogere functies, zoals bijvoorbeeld lezen en/of rekenen minder efficiënt. Als gevolg daarvan kunnen problemen ontstaan.
Elke stap in de ontwikkeling is afhankelijk van een bepaalde mate van rijping van de vorige stap.
Dus eigenlijk zijn bijvoorbeeld lezen en taal afhankelijk van de ontwikkeling van de lagere delen van de hersenen. Een kind leest met het gehele lichaam en brein, niet alleen met de grote hersenen, het hoogste gedeelte.
Als je punten uit onderstaand lijstje herkent, dan kan er sprake zijn van nog actieve, niet geïntegreerde primaire reflexen:
• (motorisch) onhandig zijn
• hoofd moeten ondersteunen tijdens lezen en/of schrijven
• voeten om stoelpoten heen geslagen
• slecht evenwicht
• te veel of te weinig spierspanning
• niet stil kunnen zitten
• snel afgeleid zijn, niet kunnen concentreren
• moeite met het aangeven van grenzen of respecteren van grenzen
• op tenen lopen
• nagels bijten, kauwen aan kleding
• terugkerende klachten aan spieren en/of gewrichten
• slecht handschrift
• problemen bij lezen en/ of rekenen
Behandeling
Door het regelmatig doen van de eenvoudige, maar doeltreffende oefeningen kunnen de reflexen door het lichaam geïntegreerd worden. Oefeningen bedoeld om lichaam en brein te ontwikkelen en in functie te verbeteren. Functieverbetering omdat er nieuwe verbindingen in de hersenen worden gemaakt, waardoor klachten afnemen en uiteindelijk verdwijnen.